Od 1 stycznia 2016 roku zmieniły się zasady naliczania odsetek. Zmiany dotyczą zarówno odsetek ustawowych, jak i odsetek za zwłokę w spłacaniu zaległości podatkowych. Wysokość odsetek ustawowych wynosi teraz 5%. Odsetki za opóźnienie wzrosły do 7%. Pojawiła się także nowa kategoria – odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Wysokość tych ostatnich ustalono na 9,5%. Zmieniono także zasadę naliczania odsetek za zwłokę od zobowiązań podatkowych, a ich wysokość ustalono na 8%.
Odsetki kapitałowe to koszty korzystania z cudzego kapitału. Jeśli ich wysokość nie została określona, ich wysokość jest równa tej, jaką przewiduje ustawa. Od 1 stycznia odsetki ustawowe stanowią równowartość stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, powiększone o 3,5%. W grudniu 2015 roku stopa ta wynosiła półtora procent. Odsetki ustawowe, o ile stopa referencji nie ulegnie zmianie, wyniosą zatem 5%.
Maksymalna wysokość odsetek kapitałowych wynikających z czynności prawnej, która do końca 2015 wynosiła 10%, od stycznia 2016 równa się dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Wysokość odsetek ustawowych jest ogłaszana w Monitorze Polskim przez Ministra Sprawiedliwości. Od dnia 1 stycznia ich wysokość wynosi 5% w stosunku rocznym.
Odsetki płacone za opóźnienie to odsetki sankcyjne. Są bowiem naliczane jeżeli dochodzi do opóźnień w uiszczeniu świadczeń pieniężnych. Konsekwencją tego jest możliwość żądania ich zapłaty nawet wtedy, gdy wierzyciel nie poniósł żadnego finansowego uszczerbku lub gdy dłużnik nie miał najmniejszego wpływu na okoliczności, które uniemożliwiły mu spłatę należności. Od 1 stycznia 2016 roku, jeśli nie postanowiono inaczej, ich wysokość równa się wartości stopy referencyjnej NBP powiększonej o 5,5 punktów procentowych. W mocy pozostanie zasada, że jeżeli wierzytelność była oprocentowana na wyższy procent, to należy uiścić tę wyższą wartość. Maksymalne odsetki za opóźnienie nie mogą przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie.
W transakcjach handlowych wysokość odsetek za opóźnienie wynosi teraz wartość stopy referencyjnej NBP powiększoną o osiem punktów procentowych. Wysokość tych odsetek będzie obliczana dwa razy do roku.
Odsetki za zaległości podatkowe będą wynosiły 50% stawki podstawowej podatku. Aby móc liczyć na tę stawkę, trzeba spełnić kilka warunków.
- Po pierwsze, złożyć korektę deklaracji nie później niż na 6 miesięcy po upływie terminu składania wniosków.
- Po drugie, należność powinno się uiścić w przeciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty.
- Po trzecie, korekta nie została dokonana w wyniku czynności sprawdzających.
- Po czwarte, korekta nie została złożona po doręczeniu zawiadomienia o rozpoczęciu kontroli podatkowej.
Od stycznia wprowadzono także nową kategorię ordynacji podatkowej – podwyższoną stawkę odsetek za zwłokę. Wynosi ona 150% stawki podstawowej. Stosowana będzie jedynie w przypadku zaległości podatkowych od towarów i usług i w podatku akcyzowym. Wysokość odsetek za zwłokę będzie ogłaszana w Monitorze Polskim.