Nie można nie dostrzec tego, że począwszy od pierwszych dni stycznia 2016 roku mamy do czynienia ze zwiększoną liczbą kontroli podatkowych. Co wcale nie mniej istotne, wspomniane kontrole dotyczą nie tylko przedsiębiorców, pojawiają się bowiem również w odniesieniu do osób fizycznych – przede wszystkim w odniesieniu do tak zwanych dochodów nieujawnionych. Rosnąca liczby kontroli zwraca też uwagę na problem, z istnienia którego często nie zdajemy sobie sprawy. Okazuje się, że podatnicy nie mają zbyt dużej świadomości tego, jakie są prawa i obowiązki poszczególnych organów podatkowych. W rezultacie często nie są w stanie walczyć o swoje prawa.
Nie można nie zgodzić się z tym, że kontrole podatkowe należą do najbardziej stresujących sytuacji, w jakich może się znaleźć osoba lub firma rozliczająca się z urzędem skarbowym. Co gorsza, przepisy podatkowe często są niejasne, a urzędnicy, którzy powinni być przecież wsparciem dla podatników, niejednokrotnie charakteryzują się zatrważająco niskim poziom kompetencji. Wszystko to sprawia, że przedsiębiorcy niejednokrotnie właśnie kontrole podatkowe uznają za kluczowe ryzyko w prowadzeniu przez siebie działalności gospodarczej. Systematycznie rośnie też liczba firm, które w obliczu kontroli decydują się na skorzystanie ze wsparcia z zewnątrz.
Sam wzrost liczby kontroli nie jest, oczywiście, przypadkowy. Jego podstaw należy doszukiwać się zarówno w Krajowym Planie Działania Administracji Podatkowej, jak i w nowelizacji samej Ordynacji podatkowych oraz przepisów o inwigilacji. W ten sposób można tłumaczyć zwłaszcza wzrost liczby kontroli związanych z tak zwanymi dochodami nieujawnionymi, a w takim przypadku kontrola może dotyczyć praktycznie każdego.
Wspomniany Krajowy Plan Działania Administracji Podatkowej to rozwiązanie, które określa kierunki działania administracji w danym roku i określa, jakie obszary mogą być postrzegane jako największe ryzyko zaniżonych wpływów do krajowego budżetu. W 2016 roku na liście tej znalazły się między innymi: tekstylia, branża spożywcza, branża budowlana, branża medyczna, branża paliwowa, transport oraz tak zwane usługi niematerialne.
Warto też przypomnieć, że od 1 stycznia 2016 roku mamy do czynienia z nowelizacją Ordynacji podatkowej, która wprowadziła nowe rozwiązania odnoszące się do dochodów nieujawnionych. Pozwala ona między innymi na dokonywanie przez organy podatkowe weryfikacji wydatków poniesionych przez podatnika oraz uzyskanych przez niego przychodów i to zarówno opodatkowanych, jak i tych, które nie podlegają opodatkowaniu. Ordynacja podatkowa w nowym ujęciu przyczynia się również do mniejszej formalizacji działań podejmowanych przez organy podatkowe, a to pozwala na korzystanie z większej liczby dróg mających na celu sprawdzenie źródeł pochodzenia środków finansowych, jakimi dysponują podatnicy. W rezultacie działania takie są też częściej podejmowane przez urzędy, co jest widoczne już obecnie.
Zmiany przyczyniły się również do tego, że same organy podatkowe mają szersze niż dotychczas możliwości pozyskiwania informacji o należącym do podatnika majątku.
